Tom Brandon wilde al sportarts worden nog voor dit vak bestond. Eenmaal zijn papieren op zak, heeft hij altijd een scherpe kijk gehad op hoe de waarde van sportgeneeskunde het best tot haar recht kon komen. Vandaag eindigt zijn carrière binnen Isala met een afscheidssymposium in het Auditorium, georganiseerd door Isala en de Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG).
Tom Brandon heeft 15 jaar bij Isala gewerkt.
In 1993 nam het voormalige Sophia Ziekenhuis als eerste Nederlandse ziekenhuis een sportarts aan: Gee van Enst. Hij zette de afdeling Sportgeneeskunde op en startte de opleiding Sportgeneeskunde binnen het ziekenhuis. Hij zocht hiervoor de samenwerking met andere specialismen zoals cardiologie, orthopedie en longgeneeskunde. In de 15 jaar dat hij in het Sophia Ziekenhuis werkte, en later de Isala klinieken, heeft hij de afdeling stevig neergezet.
Preventie
Tom Brandon volgde deze ontwikkelingen van een afstand. Hij was bondarts van de gymnastiekbond, had een poli sportgeneeskunde in het Rijnstate Ziekenhuis en runde in Arnhem zijn onderneming Physique Preventiecentrum, waar hij cliënten begeleidde en sportartsen opleidde. De naam van dit bedrijf bevat de visie die hij altijd heeft gehad. Namelijk dat sportartsen zich niet alleen moeten focussen op sporters, maar ook op mensen die meer moeten bewegen om belastbaarder en gezonder te worden.
‘Dat was in die tijd nog geen gemeengoed’, vertelt hij. ‘Iedereen zei: we heten toch sportartsen en geen belastbaarheidsartsen? Maar dat had van mij best gemogen.’ In het verlengde van deze visie had Tom ook altijd al de overtuiging dat sportgeneeskunde een medisch specialisme hoort te zijn. ‘Mensen die gebruik wilden maken van de sportarts, moesten dit betalen uit hun aanvullende verzekering. Had je die niet, dan moest je zelf betalen of ging je niet naar de sportarts. De VSG probeerde de erkenning te krijgen, maar slaagde daar toen niet in.’
Samenwerken met specialisten
Zodoende bestond dit probleem ook nog in 2009, toen Van Enst met pensioen ging en Tom werd gevraagd om het stokje over te nemen. ‘In 2005 was besloten dat sportartsen alleen nog in ziekenhuizen mochten worden opgeleid, dus dat mocht ik niet meer doen binnen mijn bedrijf. Ik miste dat wel. Ook werd me verteld dat je binnen Isala niet met allerlei bestuurslagen te maken hebt. Doctor in the lead was het credo. Dat sprak me aan.’
Eenmaal aan het werk binnen Isala was hij al snel in zijn element. Hij zorgde voor nieuwe samenwerkingen met bijvoorbeeld poli’s in de regio. Het personeel werd gaandeweg uitgebreid van 2 naar 7 medewerkers, voornamelijk sportartsen die binnen het ziekenhuis zijn opgeleid – deels door Tom zelf. Ook binnen het ziekenhuis werden samenwerkingen nauwer. Op verzoek van de cardiologen kwam er bijvoorbeeld een sportarts in het Isala Harthuis.
(artikel gaat verder onder foto)
Medisch specialisme
Maar de grootste verandering kwam in 2014. Na bijna 30 jaar inspanning door de VSG, bepaalde de minister dat sportgeneeskunde een medisch specialisme is. De drempel was weggenomen om patiënten door te verwijzen naar de afdeling Sportgeneeskunde en dat had duidelijk effect. ‘In 2014 bestond 10 procent van onze patiënten uit mensen met een chronische ziekte. Inmiddels is dat ruim de helft.’
Ook gingen binnen het ziekenhuis ineens deuren open. Dit resulteerde onder andere in het Beweegcentrum. Kartrekkers waren orthopedisch chirurg Guus Janus en revalidatiearts Kees Emmelot samen met Tom. Na enige tijd maakte ook fysiotherapie deel uit van het Beweegcentrum en werd vanuit orthopedie het Heupcentrum opgezet. Tom: ‘We ontdekten bij het opzetten van het Beweegcentrum dat we elkaar alleen maar aanvullen. Dat is wel de mooiste vorm van samenwerking die we met elkaar hebben bewerkstelligd.’
Behandeltrajecten
Wat tot 2014 ook ondenkbaar was, is dat sportartsen om tafel gingen met andere medisch specialisten voor behandeltrajecten. Inmiddels is dit gangbaar geworden. Het laatste project in dit kader waar Tom nauw bij betrokken was, is prehabilitatie dikkedarm chirurgie. Hierbij trainen patiënten in aanloop naar hun dikkedarmoperatie, zodat ze zo fit mogelijk zijn wanneer de operatie plaatsvindt. Een multidisciplinair project waarbinnen verschillende medisch specialisten de handen ineen hebben geslagen.
Zoals Tom het zelf zegt: ‘De afgelopen 10 jaar gingen de ontwikkelingen binnen de sportgeneeskunde als een speer.’ Hij verwacht dat binnen Isala nog meer ontwikkelingen volgen. ‘Bijvoorbeeld dat binnen het hele ziekenhuis exercise is medicine de standaard wordt. En dat sportartsen vanuit dit principe veel vaker betrokken worden bij multidisciplinaire samenwerkingen. De sportarts van de toekomst houdt zich meer bezig met leefstijl en preventie.’
Einde hoofdstuk
Hij vindt het ergens wel jammer dat hij niet meer bij dit soort ontwikkelingen betrokken zal zijn. Maar wat hij het meest zal missen, is het opleiden van sportartsen. ‘Dat was ten slotte één van de redenen waarom ik hier wilde werken. Maar ik blijf nog lesgeven aan bedrijfs- en verzekeringsartsen en aan huisartsen. Ik zal me niet gauw vervelen.’
