Contact
  1. 6346-Vruchtbaarheidsproblemen bij de vrouw

Binnenkort heeft u een gesprek met uw gynaecoloog of fertiliteitsarts over problemen met de vruchtbaarheid. Problemen met de vruchtbaarheid kunnen door allerlei oorzaken ontstaan. De oorzaak van vruchtbaarheidsproblemen kan zowel bij de vrouw als bij de man liggen. In deze folder zijn de belangrijkste oorzaken bij vrouwen op een rij gezet. Zo kunt u zich voorbereiden op het gesprek met de gynaecoloog of fertiliteitsarts. Tijdens het gesprek bespreekt u welke oorzaken een rol spelen bij uw problemen.

Storing menstruatiecyclus

Problemen met uw hormonen kunnen leiden tot storingen in uw menstruatiecyclus. Voorbeelden hiervan zijn:

  • U krijgt geen eisprong.
  • De waarde van het borstvoedingshormoon (prolactine) is te hoog.
  • De waarde van het follikelstimulerend hormoon (FSH) is te hoog (zie ook ‘Vervroegde overgang’ verderop in deze folder).
  • U heeft een schildklierafwijking.

Bloedonderzoek

Bij storingen in de menstruatiecyclus worden de waardes van hormonen onderzocht om na te gaan wat er aan de hand kan zijn. Meer informatie hierover vindt u in de folder Bloedtesten bij verminderde vruchtbaarheid

PCO-syndroom

PCO-syndroom is de afkorting van PolyCysteus Ovarium Syndroom. Het betekent dat er meerdere met vocht gevulde blaasjes in de eierstok aanwezig zijn. Dit verstoort de rijping van de eiblaasjes. Ook krijgt u vaak geen eisprong, waardoor u niet of nauwelijks menstrueert. Meer informatie vindt u in de folder PCOS

Zaadcellen en cervixslijm

Het cervixslijm is het slijmvlies rond de baarmoederhals. Het beschermt de baarmoeder tegen bacteriën en ontstekingen en het helpt om de zaadcellen te verplaatsen.

Soms kunnen zaadcellen zich niet goed verplaatsen door het cervixslijm, waardoor ze de eicel niet bereiken. Het cervixslijm is dan niet of slecht doordringbaar. Oorzaken zijn:

  • De samenstelling van het slijm is niet goed.
  • Er is te weinig cervixslijm.
  • De zuurgraad (pH) van het cervixslijm is te laag.

Antistoffen

Zowel bij de man als de vrouw kan een immunologische storing voorkomen. Dat betekent dat antistoffen tot problemen kunnen leiden:

  • Bij de vrouw: Een immunologische stoornis bij de vrouw is zeldzaam, maar kan wel voorkomen.
  • Bij de man: De zaadcellen kunnen antistoffen bevatten, waardoor ze samenklonteren in het cervixslijm. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen na een sterilisatie, ontsteking of ongeval.

Onderzoek

Met een samenlevingstest wordt een verstoorde samenwerking tussen de zaadcellen en het cervixslijm bepaald. Deze test is niet altijd betrouwbaar. De uitslag kan worden beïnvloed door een probleem dat niet altijd aanwezig is, zoals verminderde kwaliteit van het sperma.

Vervroegde overgang

Als een vrouw haar laatste menstruatie heeft gehad voordat ze 38 jaar is, raakt ze vervroegd in de overgang. Gemiddeld raken vrouwen rond hun vijftigste jaar in de overgang. Bij ongeveer 1 op de 100 vrouwen gebeurt dit voordat ze 40 jaar zijn. Maar ook bij vrouwen onder de 30 jaar komt vervroegde overgang voor. Vervroegde overgang (menopauze) wordt ook wel POF (Prematuur Ovarieel Falen) genoemd. POF kan ontstaan door:

  • Verwijdering van uw eierstokken. Hierdoor komt u in de overgang.
  • Uw eierstokken zijn door hun voorraad eicellen heen.
  • Chemotherapie en/of radiotherapie (bestraling).
  • Een erfelijke factor.
  • Een auto-immuunziekte (dit betekent dat u antistoffen aanmaakt tegen uw eigen lichaamsweefsel).
  • Resistent ovarium. Dat houdt in dat uw eierstokken niet meer reageren op de hormonen uit de hersenen, die de eierstokken aansturen om iets te doen. Ook een behandeling met hormonen helpt niet. Dit kan komen doordat u antistoffen aanmaakt tegen uw eigen eierstokweefsel.
  • Roken.

Onderzoek

Uw arts kan een vervroegde overgang bepalen door de waarde van het follikelstimulerend hormoon (FSH) in uw bloed te meten. Als deze waarde te hoog is, wijst dit op een vervroegde overgang. Dit werkt als volgt. Als uw eierstokken nauwelijks meer eicellen hebben, maken ze te weinig van het hormoon oestradiol aan. Doordat de hoeveelheid oestradiol laag blijft, wordt de hoeveelheid FSH niet geremd. De hoeveelheid FSH neemt dus toe. Zo komt er te veel FSH in uw bloed en is er geen eisprong.

Behandeling

Een vervroegde overgang kunnen we helaas niet behandelen. Wel kunt u mogelijk zwanger worden door IVF met donoreicellen. U komt hiervoor in aanmerking als u vóór uw veertigste jaar in de overgang bent gekomen. Meer informatie over IVF vindt u in de folder Vruchtbaarheidsbehandeling: IVF en ICSI

Aantal en kwaliteit van eicellen

Vrouwen krijgen steeds later kinderen. Dit is een belangrijke oorzaak van vruchtbaarheidsproblemen. Vanaf 35 jaar begint uw vruchtbaarheid namelijk sterk af te nemen. Dit betekent het volgende:

  • Uw eierstokken verouderen.
  • Het aantal en de kwaliteit van uw eicellen wordt minder.
  • Hierdoor wordt uw kans op een zwangerschap sterk verminderd.

Onderzoek

Om de kwaliteit van uw eicellen vast te stellen, meten we de waarde van het follikelstimulerend hormoon (FSH) in uw bloed. Een verhoogde waarde FSH kan wijzen op vermindering van de hoeveelheid eicellen. Maar ook bij een normale waarde van de FSH kan de kwaliteit al verminderd zijn. Verder wordt een vaginale echo uitgevoerd.

Behandeling

Bij een normale waarde van FSH kunt u een behandeling IVF krijgen met eigen eicellen. Bij een te sterk verhoogd FSH en als u niet reageert op de behandeling van het Ovariële Hyper Stimulatie Syndroom (OHSS), wordt u doorverwezen voor IVF met donoreicellen. Meer informatie over IVF vindt u in de folder Vruchtbaarheidsbehandeling: IVF en ICSI

Problemen met de eileider

Verschillende problemen met uw eileider kunnen uw vruchtbaarheid verminderen:

  • De eileider is (deels) afgesloten.
    Door de afsluiting van een eileider kunnen de zaadcellen niet meer bij de eicel komen. Vaak ontstaat een afsluiting door een ontsteking (salpingitis), bijvoorbeeld door Chlamydia. In veel gevallen merkt u de ontsteking en de afsluiting niet op.
  • De eileider is gevuld met vocht (hydrosalpinx).
    Als er een afsluiting in de eileider is ontstaan, kan zich achter die afsluiting vocht verzamelen. Dit vocht kan in de baarmoeder terecht komen en de vruchtbaarheid nadelig beïnvloeden.
  • U heeft een vergroeiing of verkleving in de buikholte.
    Het is mogelijk dat u in uw buikholte een vergroeiing of verkleving heeft. Dit kan bijvoorbeeld komen door een buikoperatie of door endometriose. Bij een vergroeiing of verkleving kan uw eileider de eicel, die is vrijgekomen uit de eierstok, niet goed meer opvangen.

Endometriose

Het endometrium is het slijmvlies van de baarmoeder. Dit zit normaal alleen in de baarmoederholte. Maar bij endometriose komt het slijmvlies ook buiten de baarmoeder voor, bijvoorbeeld:

  • in de eierstokken en baarmoederwand
  • op de eileiders
  • op het buikvlies
  • op de blaas
  • op de darmen.

Endometriose kan leiden tot de volgende problemen:

  • Verklevingen en vergroeiingen.
    De stukjes endometrium in uw buik reageren tijdens de menstruatiecyclus hetzelfde op hormonen als het slijmvlies in de baarmoeder. Ze kunnen dus ook gaan bloeden tijdens de menstruatie. Dit bloed kan in de buikholte verklevingen en vergroeiingen veroorzaken.
  • Chocoladecysten.
    Bij endometriose in de eierstok kan het bloed niet weg. Hierdoor kunnen cysten (holtes) ontstaan. Deze cysten zijn gevuld met oud bloed, in de kleur van chocolade. Daarom noemen we ze ‘chocoladecysten’. Bij elke menstruatie kunnen de cysten groeien, maar dat hoeft niet. Soms kan een probleem ontstaan, bijvoorbeeld dat een cyste open gaat of dat de eierstok om zijn as draait. Dit komt zelden voor.
  • Pijn.
    Door endometriose kunt u pijn hebben. Tijdens de menstruatie en bij het vrijen kunt u meer pijn hebben.
  • Endometriose kan ook leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.

Behandeling

De behandeling van endometriose hangt af van:

  • de ernst van uw klachten;
  • de omvang van de endometriose;
  • uw kinderwens.

Meer informatie vindt u in de folder Endometriose

Baarmoederproblemen

Verschillende problemen met uw baarmoeder kunnen uw vruchtbaarheid verminderen:

  • Vleesbomen (myomen).
    Vleesbomen zijn goedaardige knobbels in de spierwand van de baarmoeder. De meeste vleesbomen hebben geen invloed op de vruchtbaarheid. Als een vleesboom groot is en op een verkeerde plek zit, kan dit wel invloed hebben op het innestelen van een embryo. Meer informatie vindt u in de folder Myomen
  • Verklevingen.
    Soms is na een bevalling of miskraam een curretage nodig. Hierbij verwijdert de gynaecoloog of fertiliteitsarts het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. Hierna kan soms een verkleving ontstaan in de baarmoeder. Meer informatie vindt u in de folder Curretage
  • DES-dochters.
    Als uw moeder tijdens haar zwangerschap het kunstmatige hormoon DES heeft gebruikt, bent u een zogenoemde ‘DES-dochter’. DES-dochters kunnen een afwijkende baarmoeder en vagina hebben, waardoor er vaker dan gemiddeld problemen zijn om zwanger te raken. Ook andere problemen komen vaker voor, zoals miskramen, vroeggeboorte en buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Meer informatie over DES: www.descentrum.nl.

Meerdere miskramen

Sommige vrouwen krijgen meerdere miskramen. Dit kan verschillende oorzaken hebben:

  • U of uw partner heeft een afwijking aan het aantal chromosomen of aan de vorm van uw chromosomen (chromosoomafwijking).
  • Er is een probleem met het stollen van uw bloed.
  • U maakt antistoffen aan tegen uw eigen lichaamsweefsel (auto-immuunziekte).
  • U bent ouder dan 35 jaar.
  • Seksuele problemen. Door problemen met vrijen raakt u moeilijk zwanger. Denk bijvoorbeeld aan:
    o Vaginisme. Dit is het te sterk aanspannen van de spieren in de vagina. Hierdoor kunt u niet of moeilijk vrijen.
    o U heeft pijn bij het vrijen.
    o U heeft geen seksuele gevoelens.
    o Emotionele en psychische oorzaken.

Behandeling

Uw gynaecoloog of fertiliteitsarts kan u doorverwijzen naar de seksuoloog of maatschappelijk werker.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Fertiliteitscentrum
088 624 52 24 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur en in het weekend, in dringende gevallen van 9.00 tot 12.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.

Laatst gewijzigd 30 november 2021 / 6346