De pharynx is het achterste deel van de neus- en keelholte. Pharynxplastiek is een operatie waarbij weefsel verplaatst wordt vanuit de achterwand van de keel naar het gehemelte. Dit heeft als doel om de opening tussen de neus en keel te verkleinen en weefsel aan het gehemelte toe te voegen en het daarmee te verlengen.
Om vast te stellen of spraak- en voedingsproblemen daadwerkelijk veroorzaakt worden door een te kort gehemelte wordt door de KNO-arts een nasopharyngoscopie uitgevoerd. Als uit dit onderzoek blijkt dat het gehemelte niet goed functioneert, wordt een pharynxplastiek uitgevoerd.
Voor de operatie
Preoperatief onderzoek
Voor de operatie heeft uw kind een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de anesthesioloog. De anesthesioloog geeft u uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding.
Niet eten en drinken vóór de operatie
Daarnaast is het belangrijk dat u de folder 'Algehele anesthesie (narcose) bij kinderen' goed leest. Uw kind mag bijvoorbeeld niet eten en drinken vóór de operatie. Ook leest u in deze folder hoe u uw kind het best kunt begeleiden.
Wij adviseren de begeleidende ouder zelf van tevoren wel goed te eten. De ervaring heeft geleerd dat spanning in combinatie met een lege maag de kans op flauwvallen vergroot. Wees dus niet solidair nuchter met uw kind.
Operatie
Voor een pharynxplastiek wordt uw kind in de meeste gevallen vier tot vijf dagen opgenomen in Isala. Soms is een wat langere opname nodig.
Bij een pharynxplastiek verlengt de plastisch chirurg het gehemelte door een reepje slijmvlies uit de achterwand van de keelholte vast te hechten in het gehemelte. Het reepje blijft aan één kant vastzitten in de achterwand, de andere kant wordt gebruikt om lengte te creëren en het verlengde gedeelte vast te zetten (fixeren) (zie onderstaande afbeelding). Doordat de fixatie op de overgang van het harde naar het zachte gehemelte aan de bovenkant van het gehemelte plaatsvindt, wordt de natuurlijke beweeglijkheid van het zachte gehemelte niet verstoord. Aan weerszijden van het weefsel blijft ruimte over zodat gewoon door de neus geademd kan worden.
Door deze operatie zal het beter mogelijk zijn de doorgang naar de neus tijdens het spreken af te sluiten, waardoor er geen neusluchtverlies meer plaatsvindt. Dit komt de spraak ten goede.
Na de operatie - uw kind is dan nog onder narcose - wordt indien mogelijk, een neussonde ingebracht. Deze wordt alleen gebruikt als uw kind niet zelfstandig gaat eten en drinken.
Afbeelding 1: het verlengde gehemelte wordt gefixeerd met weefsel uit de keel.
Afbeelding 2: het slijmvlies van het gehemelte wordt doorgenomen en naar achter verplaatst om lengte te creëren.
Na de operatie
De eerste dagen na de operatie zullen mond en keelholte pijnlijk en gezwollen zijn. Ook kan uw kind misselijk zijn van de narcose en bloed braken. Dit is vervelend, maar in de meeste gevallen is het oud bloed van de operatie en is het geen reden tot zorg.
Ook kan het voorkomen dat uw kind na de operatie veel last van nekklachten heeft door prikkeling van het botvlies van de nekwervels tijdens de operatie.
Door de pijn en de zwelling kan eten en drinken moeilijk zijn. Toch is goed eten en drinken van belang voor goed herstel na de operatie. Hieronder vindt u een overzicht van voedingsadviezen voor de eerste twee weken na de operatie. Mocht eten en drinken gedurende de opname niet goed gaan, dan kan worden gekozen voor sondevoeding.
Voedingsadviezen
De eerste 24 uur na de operatie:
Drinken
Koude dranken zoals water of limonade. Melk mag ook, maar kan slijm veroorzaken en moet daarom nagespoeld worden met een slokje water. Geen sinaasappelsap, dit kan pijnlijk zijn, sinaasappellimonade mag wel.
Eten
Alleen vloeibaar eten! Bijvoorbeeld appelmoes en toetjes. Na de eerste 24 uur mag uw kind, afhankelijk van hoe uw kind zich voelt, gepureerde voeding hebben.
Tot twee weken na de operatie:
Tot twee weken na de operatie moet u op het eten en drinken van uw kind letten. Geprakt warm eten is toegestaan. Harde of krokante dingen als brood met korstjes, harde snoepjes, chips en koekjes, frites, enzovoort mag uw kind nog niet eten. Ook drinken met een rietje wordt afgeraden. Let er ook op dat uw kind geen scherpe voorwerpen in de mond stopt.
School en zwemmen
Afhankelijk van hoe uw kind zich voelt, mag het na ongeveer twee weken weer naar school. Ook mag het na twee weken weer zwemmen.
Logopedie
Na een pharynxplastiek wordt een logopediepauze aangehouden van zes weken waarna een controle plaatsvindt door de logopedist van het schisisteam.
In veel gevallen treedt er direct na de operatie spraakverbetering op. Door de zwelling of door aangeleerde spraakgewoontes die eerst afgeleerd moeten worden, kan het echter ook zo zijn dat de spraakverbetering pas na enige tijd optreedt.
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:
Schisisteam
088 624 26 28 (bereikbaar op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
schisis@isala.nl