Bij een persoon met schisis, ook wel hazenlip genoemd, is een spleet aanwezig die zich beperkt tot de lip, of doorloopt tot in de bovenkaak. Bij uw kind is de diagnose schisis gesteld. Wat houdt dit precies in? Hier vertellen wij u er meer over.
Oorzaak
De letterlijke betekenis van schisis is ‘spleet.’ Soms bevindt de spleet zich alleen in het gehemelte, maar het komt ook voor dat een schisis optreedt in zowel de lip, de kaak, als het gehemelte. Er bestaan enkelzijdige spleten, waarbij de hazenlip links of rechts van het midden zit, en dubbelzijdige spleten.
Van elke duizend kinderen worden er ongeveer twee geboren met een schisis. Hoe een schisis exact ontstaat, is tot op heden nog niet bekend. Er kan sprake zijn van:
- Een stoornis in de zwangerschap; bij iedere foetus ontstaat in eerste instantie een dubbelzijdige lip-, kaak- en gehemeltespleet. In de normale ontwikkeling van het ongeboren kind versmelten deze delen. Tussen de zesde en negende week van de zwangerschap sluiten de lip en de bovenkaak zich volledig en tussen de negende en de twaalfde week sluit ook het gehemelte. Als dit proces niet of onvolledig plaatsvindt, blijven er spleten bestaan.
- Genetische factoren; op het moment van de bevruchting spelen genetische factoren een belangrijke rol. Een schisis kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een chromosoomafwijking. Vaak heeft de vrucht dan behalve een schisis nog andere aangeboren afwijkingen. Een andere mogelijkheid is dat de aanleg voor schisis via één of beide ouders is doorgegeven. De afwijking komt dan voor bij één of beide ouders en/of familieleden.
Meestal ontstaat een schisis door een combinatie van genetische factoren en stoornissen van buitenaf in de 'gevoelige periode' van de embryonale ontwikkeling. Belangrijk om te vermelden is dat een schisis niet wordt veroorzaakt door infecties of medicijngebruik tijdens de zwangerschap; er heeft dus niemand ‘schuld’ aan deze afwijking.
Er bestaan geen tests om een schisis tijdens de zwangerschap aan te tonen. Wel kan de arts bij de twintigwekenecho een schisis van de lip en kaak waarnemen. Het vaststellen van een schisis van het gehemelte is met deze echo niet mogelijk.
De kans dat een volgend kind ook schisis krijgt, is afhankelijk van diverse factoren, waaronder het type schisis.
Verschillende vormen
Schisis kent verschillende vormen:
- lipspleet (cheilo-schisis)
- lip-kaakspleet (cheilo-gnatho-schisis)
- gehemeltespleet (palato-schisis)
- lip-kaak-gehemeltespleet (cheilo-gnatho-palato-schisis).
Lipspleet
Bij een lipspleet (cheilo-schisis) beperkt de spleet zich tot de bovenlip. De spleet is links of rechts aanwezig. De neus is aan de zijde van de spleet enigszins afgeplat. Er kan ook sprake zijn van een dubbele spleet.
Afbeelding 1: Incomplete lipspleet
Afbeelding 2: Lipspleet enkelzijdig
Lip-kaakspleet
Een lip-kaakspleet (cheilo-gnatho-schisis) is een vorm van schisis waarbij behalve de spleet in de lip ook een spleet aanwezig is in een deel van de kaak. De spleet kan doorlopen tot aan het neusgat. Ook bij een lip-kaakspleet is een dubbele spleet mogelijk.
Afbeelding 3: Lip-kaakspleet enkelzijdig
Afbeelding 4: Lip-kaakspleet dubbelzijdig
Gehemeltespleet
Een gehemeltespleet (palato-schisis) beperkt zich tot een spleet in het midden van het gehemelte of aan de achterzijde. Soms gaat dit samen met een te kleine onderkaak.
Afbeelding 5: Gehemeltespleet
Lip-kaak-gehemeltespleet
Wanneer de spleet doorloopt vanuit de lip en de kaak naar het gehemelte, spreken we van een lip-kaak-gehemeltespleet (cheilo-gnatho-palato-schisis). Ook bij een lip-kaak-gehemeltespleet is een dubbele spleet mogelijk.
Afbeelding 6: Lip-kaak-gehemeltespleet enkelzijdig
Afbeelding 7: Lip-kaak-gehemeltespleet dubbelzijdig
Door een schisis kan:
- de bovenkaak minder goed groeien;
- de ontwikkeling van het gebit en de neus anders verlopen;
- een zuigeling problemen hebben met het drinken uit de borst of fles. Er kan dan lucht ontsnappen naar de neus.
- ontwikkeling van de spraak en het gehoor verstoord raken. Een spleet in het zachte gehemelte wordt op jonge leeftijd gesloten. Desondanks kan er toch een open neusspraak ontstaan, waardoor het kind door zijn of haar neus praat.
Behandeling
Schisis is géén ziekte. Het is een goed behandelbare afwijking waarvoor meestal wel, met grotere en kleinere tussenpozen, meerdere behandelingen nodig zijn. De eerste behandeling vindt misschien al na een paar maanden plaats, de laatste vaak pas als de patiënt is uitgegroeid en al (bijna) volwassen is. Dit langdurige traject vraagt niet alleen veel van uw kind, maar ook van de rest van het gezin. Een hechte samenwerking met de verschillende zorgverleners van het Schisisteam van Isala is daarbij essentieel. Door een gezamenlijke inspanning probeert dit team, samen u en uw kind, een zo optimaal mogelijk resultaat te bereiken. Meer informatie hierover vindt u in de folder Behandeling van schisis.
Contact
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:
Zwolle
Schisisteam
088 624 26 28 (bereikbaar op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
schisis@isala.nl
Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.