Patiënten Informatie Dossier
Peritoneaaldialyse is een vorm van dialyse die u zelf thuis zelfstandig of eventueel met hulp van familie of Thuiszorg gaat uitvoeren. Tijdens het wisselen van de spoelvloeistof ontstaat er via de katheter een open verbinding naar de buikholte. Het gevaar bestaat dat bacteriën de buikholte binnendringen en daar een infectie veroorzaken. Om deze kans zo klein mogelijk te maken, leren wij u zo schoon mogelijk te werken. Daarnaast leert u hoe u zelf de katheterpoort verzorgt en hoe u de spoelvloeistof wisselt.
Schoon werken
Bij het wisselen van de spoelvloeistof is het belangrijk om zo schoon mogelijk te werken. Hiermee voorkomt u zoveel mogelijk het ontstaan van infecties.
U werkt zo schoon mogelijk door:
- tijdens elke wisseling de ramen en deuren gesloten te houden;
Dit voorkomt dat wind en tocht stofdelen en vuil door de kamer blaast, en dat dit op de katheter komt. - voor elke wisseling uw handen te wassen;
- te werken vanaf een gladde en schone ondergrond;
- gebruik te maken van een mondmasker;
Hiermee voorkomt u dat bacteriën uit de mond en neus op het systeem terecht komen. -
voor het koppelen de handen te desinfecteren;
-
tijdens het koppelen niet te praten, niezen of hoesten;
Ook hiermee voorkomt u dat bacteriën op het systeem terecht komen. - ervoor te zorgen dat u het uiteinde van het katheterverlengstuk niet met uw handen aanraakt.
Ondanks het handen wassen en desinfecteren, kunnen er altijd bacteriën op de handen achter blijven.
Mogelijke problemen rondom het schoon werken
Wanneer het gehele katheterverlengstuk los op de adapter zit of eraf gevallen is, merkt u dit door lekkage van vloeistof uit de buik. Het is dan belangrijk dat u dan zo snel mogelijk het katheterverlengstuk weer op de adapter vastdraait en een blauwe klem zo dicht mogelijk bij uw buik op de katheter zet. Vervolgens neemt u meteen contact op met de PD-afdeling. Omdat er een open verbinding is geweest met de buikholte krijgt u op de PD-afdeling een CAPD-wisseling met antibiotica, dit om een buikvliesontsteking (peritonitis) te voorkomen.
Mocht u toch per ongeluk het uiteinde van de katheter aanraken, is het noodzakelijk dat u hier een schone jodium dop op draait. Deze laat u vijf minuten zitten.
Indien u alleen de oude dop binnen handbereik heeft, gebruikt u deze eerst. Vervolgens pakt u een schone dop. Deze laat u dan vijf minuten zitten. Daarna kunt u verder met de wisseling. Gebeurt dit met het afsluiten, dan doet u er na de vijf minuten weer een nieuwe dop op.
Als u bij het aansluiten van de vloeistofzak het steriele uiteinde van de lijnenset aanraakt, gooit u de gehele zak weg. Vervolgens pakt u een nieuwe vloeistofzak.
Wanneer u merkt dat bij het verwijderen van de buitenverpakking van de vloeistofzak deze lek is, deze zak niet gebruiken. Noteer het lotnummer en pak een nieuwe zak. U heeft grote kans op een peritonitis wanneer u deze zak wel gebruikt.
Verzorging van de katheterpoort
De katheterpoort is de plek waar de katheterslang de buikwand uitkomt. Om infecties te voorkomen is goede verzorging van de katheterpoort noodzakelijk. Elke dag douchen en de katheterpoort verzorgen heeft de voorkeur, lukt dit niet dan is ons advies minstens drie keer per week de katheterpoort te verzorgen .
Afbeelding 1: Een perfecte huidpoort
Verzorging van de katheterpoort
Voor de verzorging is nodig:
- 2 droge gazen;
- wattenstokjes;
- tube Bactroban neuszalf;
- plakker of pleister.
Werkwijze
- Verwijder het verband voor het douchen en zet het katheterverlengstuk vast met leukosilk op de buik. Dit voorkomt dat de katheter aan de poort gaan hangen.
- Inspecteer de huid om de katheterpoort. Een gezonde katheterpoort is schoon, droog, ziet niet rood, heeft geen korstvorming en is niet gevoelig.
- Spoel aan het einde van de douchebeurt met de doucheknop de poort goed schoon. Zorg ervoor dat alle zeepresten zijn weggespoeld.
- Droog de huid zorgvuldig met 2 droge gazen. U wrijft hierbij de poort van binnen naar buiten in één beweging droog.
- Breng Bactroban neuszalf dun rondom de poort aan met een wattenstokje. De tube bactroban is na opening drie maanden houdbaar. Tip: zet datum van aanbreken tube op het doosje.
- Plak de poort met twee pleisters af. De pleisters overlappen elkaar hierbij voor een deel. Zorg ervoor dat de katheter zo afgeplakt wordt dat hij niet aan de poort trekt en dat de katheter de loop van de katheter in de buik volgt.
- Wanneer u niet doucht dan maakt u drie gazen nat met water, verwijdert u het verband, u inspecteert de poort, u maakt de poort schoon door een voor een met het natte gaasje van binnen naar buiten te wrijven. Dit herhaalt u tot dat de gaasjes op zijn. Hierna vervolgen vanaf punt 5.
- Wanneer u ziet dat de poort rood is, pijnlijk aanvoelt en er uitvloed op het gasje zit, neem dan contact op met de PD-verpleegkundige. (In de bijlage zit instructie met hypertoonzout.)
Wanneer bij de poortverzorging het gebruik van bactroban neuszalf niet mogelijk is, gebruikt u de eerste vijf dagen van de maand bactroban neuszalf in de neus. U brengt één cm zalf met de pink in ieder neusgat. Vervolgens knijpt u de neusvleugels dicht om de zalf verder in de neus te verspreiden.
Wanneer u allergisch bent voor bactroban neuszalf krijgt u een andere zalf.
Factoren die schadelijk zijn voor de katheterpoort
De verzorging van de katheterpoort is één onderdeel van het gezond houden van de poort. Naast deze verzorging let u op het volgende om irritatie en infectie van de katheterpoort te voorkomen. Gebruik geen poeder, lotion, enzovoorts rondom de katheterpoort. Zorg ervoor dat u de katheter goed op de buikwand vastplakt om trekken aan de katheter te voorkomen. Let er daarnaast op dat de poort niet gaat irriteren door een te strakke broekband of riem.
Baden
Tijdens de peritoneaaldialysebehandeling is het mogelijk om te baden. Wanneer u voor en na het baden doucht is het niet nodig om de poort af te plakken, wel moet u de katheter vastzetten op de de buik. Doucht u niet, dan is het belangrijk dat de katheterpoort goed afgedekt is. Aansluitend verzorgt u de huidpoort volgens de normale werkwijze. Baden met een geïnfecteerde huidpoort wordt afgeraden. De infectie kan door het baden verergeren.
Zwemmen
Zwemmen is alleen mogelijk in zee en in gechloreerd water. Zwemmen in subtropische zwemparadijzen, meren, rivieren en stilstaand water verhoogt de kans op infecties en wordt daarom afgeraden.
Het is bij het zwemmen is het belangrijk dat u de katheterpoort goed afdekt. Na het zwemmen, verzorgt u de huidpoort volgens de normale werkwijze. Indien gewenst kunt u waterdichte zwempleisters gebruiken. Deze zijn verkrijgbaar bij de PD-verpleegkundige. Zij leert u hoe u deze materialen gebruikt.
Zwemmen met een geïnfecteerde huidpoort wordt afgeraden. Net als bij het baden kan dit de infectie verergeren.