Omgaan met kanker in het gezin Omgaan met kanker in het gezin

Wat komt er op je af?

Wanneer een ouder kanker heeft, verandert er veel. Dat geldt voor iedereen in het gezin. Hoe betrek je de kinderen daarbij? Vertel je de kinderen dat je kanker hebt? Hoe doe je dat en wanneer? Hoe begeleid je hen het beste tijdens je ziekteproces? Je zult veel vragen hebben.

Er komen ook extra taken op je af. Zoals bezoeken aan het ziekenhuis, meer bezoek en telefoontjes thuis. Dit alles moet je zien te combineren met de dagelijkse activiteiten zoals werk en huishouden. Dat kan zwaar zijn.

We raden je aan om te proberen duidelijk te zijn naar de mensen om je heen over hoe je je voelt en wat voor jou belangrijk is in deze periode. Het is goed om aan te geven hoe je hiermee om wilt gaan. Geef aan wat je graag zelf wilt blijven doen, maar probeer ook (praktische) hulp van anderen te aanvaarden. Je hoeft niet alles alleen te doen.

Hoe ga je met je kinderen om?

Wat is voor een kind belangrijk bij kanker in het gezin?

Veel ouders willen hun kind beschermen tegen verdriet. Daardoor hebben ze moeite om te vertellen dat ze ziek zijn. Toch is het verstandig om kinderen te vertellen wat er aan de hand is en hen bij de situatie te betrekken. Zo kun je hen het vertrouwen geven dat zij met hun vragen en verdriet bij je kunnen komen. Het is belangrijk dat ze erop kunnen vertrouwen dat er geen zaken voor hen worden achtergehouden. We raden je daarom aan niet te wachten met het bespreken van nieuwe informatie. Als je meerdere kinderen hebt, kijk dan of het mogelijk is hen tegelijkertijd op de hoogte te stellen van je situatie.

Ook is het belangrijk om je kind regelmaat en structuur te bieden, zodat zijn of haar leven zo normaal mogelijk door kan gaan. Dit kan houvast geven in een onzekere situatie. Steun van een volwassene is voor een kind heel belangrijk in deze periode. Die volwassene kunt je zelf zijn, maar ook je partner, een oma of opa, een tante of oom, een vriend(in) of een leerkracht.

Kinderen kunnen vaak sneller schakelen tussen verschillende emoties of tussen verschillende activiteiten dan volwassenen. Geef hen daarvoor de ruimte. Het helpt hen emotioneel in balans te blijven.

Natuurlijk is het belangrijk in gesprekken met kinderen rekening te houden met hun leeftijd en begripsvermogen. Onder het kopje “Meer informatie” staan websites over kanker voor kinderen zelf, voor ouders en voor andere volwassenen.

Hoe verder met de opvoeding?

Voor een kind is het vaak fijn als de bekende (dag)structuur zo veel mogelijk hetzelfde blijft. Maar als je ziek bent en behandeld moet worden, zijn veranderingen in de structuur niet altijd te voorkomen. Je kunt proberen voorspelbaarheid te creëren voor je kind door hem of haar voor te bereiden op veranderingen. Dit kun je doen door uitleg te geven over wat er gaat gebeuren.

Sommige ouders zijn geneigd om regels en afspraken los te laten als ze ziek worden. Dit kan voor een kind verwarrend zijn en onduidelijkheid geven. Voor het welzijn van het kind is het doorgaans beter als de opvoeding zoveel mogelijk doorgaat, zoals je dat gewend bent te doen in je gezin.

Kan ik mijn kind(eren) betrekken bij de ziekenhuisbezoeken?

Je kunt met je regieverpleegkundige, verpleegkundig specialist of andere zorgverleners overleggen hoe je je kinderen kunt betrekken bij de behandeling in het ziekenhuis. In overleg mogen kinderen (indien van toepassing) een keer mee naar de Dagverpleging of de afdeling Radiotherapie. Bespreek van tevoren met de betreffende afdeling óf en wanneer dit mogelijk is. Actuele bezoektijden van afdelingen staan op de website van Isala.

Misschien is het fijn wanneer je afspraken in het ziekenhuis tijdens de schooltijden van de kinderen plaatsvinden. Geef dit aan. Wij zullen kijken of het mogelijk is om hier rekening mee te houden bij het maken van de afspraken.

Wat als mijn kind vraagt of ik dood ga?

Stelt je kind de vraag of je dood gaat, dan kun je ervan uitgaan dat je kind weet dat mensen dood kunnen gaan door kanker. Dat betekent dat je er open over kunt praten. Hoe moeilijk dit ook kan zijn. Je kunt zeggen dat je behandeling gericht is op beter worden (als dat inderdaad zo is) en dat veel mensen genezen van kanker. Daar kun je aan toevoegen dat de dokter er alles aan zal doen om je beter te maken. Leg daarbij uit dat er bijwerkingen van de behandeling kunnen zijn, waardoor je je tijdelijk zieker kunt voelen.
Is er helaas geen genezing meer mogelijk? Lees dan voor meer informatie ook de folder ‘Gezinnen met een ongeneeslijk zieke ouder’.

Waar vind je hulp bij kanker in het gezin?

Verschillende mensen kunnen je helpen zoeken naar een aanpak die het beste bij je gezin past: je regieverpleegkundige of verpleegkundig specialist, andere zorgverleners in het ziekenhuis en de medewerkers van Nazorgcentrum Intermezzo. Met hen kun je bespreken hoe je binnen het gezin kunt praten over kanker en hoe je je kinderen bij de behandeling kunt betrekken. Ook de huisarts en de leerkracht(en) van je kind kunnen een belangrijke rol spelen. Al deze mensen kunnen meedenken en adviezen geven. En als dat nodig is, de weg wijzen naar meer gespecialiseerde hulpverlening.

Hoe betrek ik de school van mijn kind?

School kan voor kinderen een belangrijke steun zijn. Ook is het vaak een plek waar alles nog hetzelfde of ‘normaal’ is. Je kunt de school van je kind(eren) op de volgende manieren betrekken:

• Vertel aan de leerkracht of mentor van je kind dat je kanker hebt en behandeld moet worden. Vertel je kind dat je de school op de hoogte brengt en waarom, doe dat eventueel samen. Laat je kind zelf kiezen wanneer hij of zij het aan vriend(innen) wil vertellen.
• Vraag aan de leerkracht of mentor of deze je kind(eren) in de gaten wil houden. Mogelijk kan hij of zij ook wat extra aandacht aan je kind geven.
• Vraag eventueel aan een ouder van een vriend(in) van je kind om je te helpen herinneren wanneer er schooluitjes of andere activiteiten zijn.
• Houd de leerkracht en/of mentor op de hoogte van eventuele veranderingen in het ziekteproces of de thuissituatie.

Wat biedt Nazorgcentrum IntermeZZo?

IntermeZZo is het nazorgcentrum voor mensen met kanker en hun naasten. Via IntermeZZo kunnen ouders één keer een gesprek aanvragen met een gespecialiseerde gezinscoach. Door zo vroeg mogelijk met een gezinscoach te spreken, kan een gezin samen gesterkt het traject aangaan.

Daarnaast kunnen ouders samen of individueel bij IntermeZZo terecht voor een luisterend oor en gerichte activiteiten en ontspanningsmogelijkheden. Bij Nazorgcentrum IntermeZZo zijn ook boeken te leen voor ouderen én kinderen, waarin uitleg wordt gegeven over kanker en de behandelingen.

Op de website van IntermeZZo vind je meer informatie over de mogelijkheden: www.intermezzo-zwolle.nl.

KindermeZZo

Kinderen kunnen zelf terecht bij KindermeZZo. Dit programma van Nazorgcentrum IntermeZZo biedt activiteiten aan voor kinderen die in hun directe omgeving te maken hebben met kanker. Herkenning, erkenning en ontspanning staan hierin centraal. Zie voor de actuele mogelijkheden de website: www.kindermezzo-zwolle.nl.

Meer informatie

• Via de website van KWF Kankerbestrijding kun je de brochure 'Kanker... en hoe moet het nu met mijn kinderen?' bestellen. 
• Veel informatie vind je op: verwijsgidskanker.nl. Kies het onderwerp “gezin”.
• De website https://www.kanker.nl/algemene-onderwerpen/kanker-en-je-gezin.
• De website www.kankerspoken.nl biedt kinderen informatie over kanker en de mogelijkheid om te chatten met leeftijdgenoten. Er is informatie voor kinderen zelf, maar ook voor ouders en leerkrachten. De informatie is ingedeeld naar leeftijdscategorie.
• Op de website ipso.nl staan adressen van inloophuizen die gezinnen ondersteunen waarin kanker is, in onder andere Dronten, Harderwijk, Lelystad, Ommen, Deventer, Apeldoorn en Hattem.
• Stichting Langs de Zijlijn (https://langsdezijlijn.com) vraagt aandacht voor kinderen van wie de ouder kanker heeft. Jaarlijks organiseert de stichting een landelijke dag.

Contact

Heb je nog vragen, dan kun je bellen met je regieverpleegkundige of verpleegkundig specialist. Op de website van Oncologisch centrum staan de contactgegevens.