Hoe goed uw lichaam werkt, hangt voor een deel af van hoe goed uw organen werken. Als uw nieren minder goed gaan werken, werkt het lichaam ook minder goed. Een van de behandelingen is peritoneaaldialyse of buikdialyse. Peritoneaaldialyse neemt het werk van de nieren over. In deze folder leggen we uit wat peritoneaaldialyse is en hoe deze werkt. Ook leggen we de 2 vormen van peritoneaaldialyse uit.
Peritoneaaldialyse
Gezonde nieren zuiveren uw bloed. Ze werken als een soort filter. Het bloed stroomt langs dit filter. Na het filteren blijven water en afvalstoffen over. Dit plast u uit.
Peritoneaaldialyse noemen we ook wel PD. De peritoneaaldialyse neemt voor een deel over hoe uw nieren werken. De buikholte en alle organen in de buikholte zijn bedekt met buikvlies. Dit noemen we ook wel peritoneum. Het buikvlies houdt het bloed en de spoelvloeistof uit elkaar. Spoelvloeistof krijgt u via een slangetje (katheter) in de buik. Het buikvlies werkt als een filter om afvalstoffen en vocht uit het bloed te verwijderen naar de spoelvloeistof.
In de spoelvloeistof zit bijvoorbeeld glucose (suiker). Glucose trekt vocht aan, waardoor het vocht uit uw lichaam gehaald wordt. Spoelvloeistof is er in verschillende sterktes. Hoe sterker de spoelvloeistof, hoe meer vocht het uit het lichaam haalt.
De katheter
Om het in- en uitlopen van de spoelvloeistof mogelijk te maken, heeft u een slangetje (katheter) gekregen. Deze is door de buikwand heen in de buikholte geplaatst. De katheter is gemaakt van soepele kunststof.
Het grootste deel van de katheter ligt in de buikholte tussen de darmen. Het uiteinde ligt in het laagste punt van de buikholte. Dit uiteinde van de katheter is open en in de katheterwand zitten kleine gaatjes.
Het midden van de katheter loopt door de buikwand heen en ligt vlak onder de huid. Bij dit gedeelte zitten 2 ‘cuffs’. Deze zetten de katheter vast in de buikwand. Zo verschuift de katheter niet uit de buikwand of verder naar binnen. De cuffs voorkomen ook dat bacteriën van buiten via de katheter in uw lichaam komen.
Bron: Baxter, mijn nierpad
Soorten peritoneaaldialyse
Er bestaan 2 vormen van peritoneaaldialyse: CAPD en APD. Bij CAPD ververst u op verschillende tijden de vloeistof in uw buik. Dit gebeurt zonder machine. Bij APD koppelt u ’s nachts de katheter aan een machine met een lange lijn. De machine ververst de buikvloeistof in de nacht.
Als u de behandeling niet zelf kunt uitvoeren, kan er mantelzorg of thuiszorg gevraagd worden om u te helpen.
CAPD
Bij Continue Ambulante Peritoneaal Dialyse (CAPD) heeft u 24 uur per dag en 7 dagen per week spoelvloeistof in de buikholte. Na 4 tot 6 uur is de spoelvloeistof gevuld met afvalstoffen en toe aan vervanging.
Gemiddeld heeft u 2 liter vloeistof in de buikholte. Daardoor kan uw buik ongeveer 2 centimeter groter worden. Ook kan uw gewicht stijgen door de glucose in de spoelvloeistof.
Op meerdere keren per dag (meestal tijdens het eten en voor het slapen gaan) spoelt u ongeveer 30 minuten. Verder kunt u uw dag vullen zoals u gewend bent.
Bron: Baxter, mijn nierpad
APD
Bij Automatische Peritoneaal Dialyse (APD) vindt het verversen van de spoelvloeistof in de buikholte ‘s nachts plaats. Dit gebeurt met een machine. Deze machine verwarmt de spoelvloeistof tot dezelfde temperatuur als uw lichaam. De machine regelt de hoeveelheid spoelvloeistof die in en uit de buikholte loopt.
Bron: Baxter, mijn nierpad
De APD-machine komt bij u thuis naast uw bed te staan. De machine maakt u van tevoren klaar voor de dialyse. Dit duurt ongeveer 15 minuten.
Voordat u gaat slapen koppelt u de katheter aan de machine. De machine doet daarna het werk. Als de dialyse de volgende ochtend is afgelopen, koppelt u de machine weer van uw katheter af.
Het duurt ongeveer 8 uur voordat de dialyse klaar is. Het is soms nodig om overdag ook een CAPD-wisseling te doen als extra behandeling.